Verantwoordingsdebat: geen prestatiebonus voor Kabinet

In het financiële jaarverslag van de regering is weinig terug te vinden over hoe de bezuinigingen en afbraak van sociale zekerheid uitpakken voor de mensen. SP-Kamerlid Kant: “Dit kabinet verantwoordt zich niet over het leed achter de bezuinigingen. Ook ontbreekt de verantwoording waar de verslechteringen voor nodig waren, en waarom maatschappelijke noden niet worden opgelost. Vind je het gek dat er geen vertrouwen is in dit kabinet?”

Lees hier de bijdrage van Agnes Kant in de eerste termijn van het kabinet:

Het kabinet is halverwege. Een prestatiebonus zit er helaas niet in. De bonus voor de prestatie van dit kabinet zou zijn: steun en vertrouwen. Zou zijn, want het vertrouwen is in alle peilingen zeer laag. Recent bleek dat driekwart van de respondenten geen vertrouwen heeft in dit kabinet of de premier. Het gebrek aan vertrouwen heeft te maken met de volgende drie vragen:

1. Deugen de argumenten van het kabinet?
2. Doet ze wat de kiezers willen?
3. Is er vertrouwen en hoop dat wat het kabinet doet, tot oplossingen leidt voor nijpende maatschappelijke problemen?

Om te beginnen de argumenten. Bij het aantreden zijn vol op doemscenario’s geschetst, donkere wolken kwamen over ons land, zo wilde men het volk doen geloven. Dit als alibi om allerlei sociale verslechteringen door te kunnen voeren. Natuurlijk, het zat en zit wat tegen. Maar enorme bezuinigingen lossen dat echt niet op. Het in de put praten en de bezuinigingen hebben juist het consumentenvertrouwen geschaad, en daarmee het economisch herstel vertraagd. En om bij stijgende werkloosheid, nog meer mensen de arbeidsmarkt op te gooien dient ook geen doel. Die werkloosheid is sinds 2002 bijna verdubbeld, en gestegen tot boven de 500.000. Daar hebben die verslechteringen niet echt geholpen.

Maar plotseling kwam de omslag. De premier leidt aan stemmingswisselingen. We moesten niet zo negatief doen. Meer optimisme, verkondigde hij! Nadat het grootste deel van de verslechteringen er door waren, was er niet langer de noodzaak om met doemscenario’s te zwaaien. Deze ommezwaai van de MP is niet erg geloofwaardig. Het alibi voor de bezuinigingen klopt niet, ik wil de zaak dus heropenen.

Echt snel leert dit kabinet niet trouwens. Want doemscenario’s schetsen om mensen te overtuigen, dat werkt niet. Toch gebeurt het bij de Grondwet campagne opnieuw. Minister Donner, die verwijst naar oorlog op de Balkan, minister Brinkhorst die zegt dat het licht in Nederland uit gaat bij een NEE. De premier zelf die in een toespraak bij Margraven, van Auschwitz over gaat naar de het belang van de Grondwet.

En ook niet erg vertrouwenwekkend is het gekronkel van minister Zalm over de euro. Voor en na de invoering veegde hij alle waarschuwingen van tafel: nee hoor het wordt niet duurder door de euro, terwijl heel Nederland het in de portemonnee voelt. En nu over de onderwaardering van de gulden bij de overgang naar de euro maakt hij het ook weer bont. Eerst is het niet aan de orde geweest. Vervolgens blijkt hij het in de Kamer ontkend te hebben, terwijl hij ontkent het in de kamer ontkend te hebben.

Over indianenverhalen gesproken. Hoe ongeloofwaardig kan je jezelf maken? Graag een reactie van de premier.

Ook niet erg vertrouwenwekkend is dat dit kabinet bij gebrek aan overtuigingskracht, en blijkbaar armoede aan argumenten, een greep in de belastingskas doet voor meer ja-propaganda.

Geeft het kabinet een volledig beeld van de gevolgen van het beleid? Nee. Bij het lezen van de het financiële jaarverslag is mij vooral opgevallen wat er niet in staat. Ze komt wel met allerlei cijfers, maar niet met inzichten over het de menselijke gevolgen. Dit kabinet verantwoordt zich blijkbaar liever niet over het leed achter de bezuinigingen.

Een aantal voorbeelden:

• Bij de onderzoeken naar de effecten van de gevolgen van de verhoging van de eigen bijdrage in de thuiszorg, is er bekeken hoeveel mensen de thuiszorg opzegden, maar welke consequenties dit heeft is blijkbaar niet interessant.
• 2004 was een aanslag op de koopkracht van chronisch zieken en gehandicapten. Na veel discussie, kwamen er een aantal doekjes voor het bloeden via de teruggave voor hoge zorgkosten via de belasting en de bijzondere bijstand. Hoe weinig soelaas dat geboden heeft vertelt de dagelijkse werkelijkheid van de mensen die het treft. Hoge kosten voor de zorg, minder huursubsidie, en hogere energierekening.
• De WAO. Het kabinet presenteert de cijfers over de dalende instroom en stijgende uitstroom. Maar hoeveel van hen heeft nu dan werk? En onlangs kwam de SP zelf met een rapport met het leed achter de herkeuringen, het kabinet wil dit niet weten.
• De privatisering van de energiesector. Geen woord over de administratieve chaos en gebrekkige dienstverlening. Ondertussen worden bakken met geld weggegooid aan reclamebudgetten.
• Chaos ook bij de reïntegratie. Ook zou2019n mooi staaltje privatisering. Ronduit schokkend is het gebrek aan resultaten, wel is er 1,9 miljard uitgegeven.

Hoe hard de gevolgen voor veel mensen zijn, zo slap is de aanpak van de verrijking aan de top. Slappe hap, is de enige conclusie die je kunt trekken naar het uitblijven van daden na de grote woorden van de premier over de aanpak van de verrijking aan de top. Heeft onze minister-president van normen en waarden heeft zijn verontwaardiging geveinsd? Ook niet erg vertrouwenwekkend is overigens dat politici wel goed voor zichzelf blijven zorgen. Dan doel ik op: goed betaalde adviesbaantjes, 30% salarisverhoging voor de volgende ministersploeg, en de riante wachtgeldregeling voor Kamerleden.

Dan de tweede vertrouwensvraag. Doet dit kabinet wat de mensen willen? Op 2 oktober bleek van niet, en uit peilingen blijkt dus van niet. En op tal van terreinen groeit het verzet. Bijvoorbeeld tegen de komende stelselwijziging in de zorg. Natuurlijk moet het beter en anders, maar deze route van minder solidariteit en meer markt is niet de juiste. Meer markt lijkt een doelstelling op zich geworden, die belangrijk doelstellingen zoals gelijke toegang, betaalbaarheid en solidariteit juist in de weg gaan staan. Het verzet in de zorg en onder patiënten groeit, en is ook de kern van het conflict van de huisartsen met de minister.

Trouwens, over de wachtlijsten in de zorg is het kabinet wel erg optimistisch. Ze lopen wel terug, maar zijn er nog steeds. Bijvoorbeeld 50.000 wachtenden voor ouderenzorg. Voor jeugdzorg en GGZ zijn de wachtlijsten zelfs weer gestegen. Hoe staat het nu met de wachtlijsten voor levensbedreigende ziekten?

Dan de laatste vertrouwensvraag: lost dit kabinet maatschappelijke noden op? Nee. Niet de onvrijwillige dakloosheid, niet de mensonwaardige zorg in verpleeghuizen, niet de woningnood, niet de segregatie in het onderwijs, en op natuur en milieu is van dit kabinet amper iets te verwachten.

Uit het onderzoek 21minuten.nl bleek dat slechts een kleine deel (13%) van de bevolking het beleid van de regering steunt. Er is een kloof is tussen wat de bevolking wil en wat deze regering op hoofdlijnen voor ogen heeft. Nederland wil verandering zien naar een solidaire en bescheiden samenleving die kiest voor kwaliteit van bestaan boven materialisme. En als deze premier echt de premier van het optimisme en hoop wil zijn, zou hij daar dan niet eens naar moeten luisteren?