“Dit ouderenbeleid is schoffering van een generatie”

Agnes Kant is woensdag in de Tweede Kamer fel van leer getrokken tegen het beleid van staatssecretaris Ross-van Dorp. “Sla met de vuist op tafel in de ministerraad. Zeg dat dit niet kan, niet menswaardig is, dat u dit niet voor uw rekening neemt. U was één van de weinige leden van dit kabinet waar ik vertrouwen in had, maar als u hier nú niet voor gaat, is dat vertrouwen helaas verdwenen.”

De bijdrage van Agnes Kant aan het debat over ouderenzorg: “Met drie verzorgers moeten 22 demente ouderen geholpen worden. Lang niet iedereen is uit bed geholpen voor het ontbijt. Een deel krijgt ontbijt op bed, niet gewassen, niet verschoond, en in plaats van brood krijgen ze pap. Wie je daarna nog moet helpen, daarvan is ook de pyjama nat van de urine omdat de luier meer dan vol is, en bij de laatsten moet je ook het bed verschonen omdat ook de lakens kletsnat zijn. Zij liggen dan al 12 tot 16 uur in dezelfde incontinentieluier.”

Ik citeerde ziekenverzorgende Anne Reijs op de hoorzitting afgelopen maandag.

Hoeveel getuigenissen uit de dagelijkse praktijk, hoeveel onderzoek heb je nodig? Vele onderzoeken beschrijven de schrijnende gevolgen van het schrale ouderenbeleid. De Inspectie voor Volksgezondheid constateerde dat de minimaal noodzakelijke zorg in bijna 80% van de verpleeghuizen niet is gegarandeerd. Onderzoek van de SP vorig jaar onder bewoners, hun familie en personeelsleden van 23 verpleeg- en verzorgingshuizen schetst een dramatisch beeld van de omstandigheden in de instellingen. Bijna alle 1100 ondervraagden vinden de zorg onder de maat.

Vanochtend was er een manifestatie voor de Tweede Kamer, getiteld RESPECT VOOR OUDEREN NU!

Beschaving betekent respect voor de mensen die het land hebben opgebouwd, en recht op menswaardige zorg voor ouderen. Nu en in de toekomst. In plaats van het verder opjagen van de werkdruk moet er geïnvesteerd worden. Wil er voldoende tijd voor zorg en aandacht komen, dan moeten er simpelweg meer handen aan het bed komen. Iedereen heeft recht op privacy, een eigen woonruimte of kamer voor elke oudere is dan toch niet te veel gevraagd? En het mag toch niet voorkomen dat omdat de ene partner meer zorg nodig heeft dan de ander, ouderparen op het einde van hun leven gedwongen gescheiden worden? We zijn met zijn allen rijk genoeg om ervoor te zorgen dat ouderen op een fatsoenlijke manier van hun leven kunnen genieten.

Helaas is het natuurlijk niets nieuws, en dat maakt het nog erger. We weten al jaren dat het niet goed genoeg gaat met de zorg voor onze ouderen. Iemand zei: ik heb 20 verpleeghuisdirecteuren gevraagd of als ze oud zijn ze in hun eigen verpleeghuis willen wonen. 19 van hen piekerde daar niet over. In toenemende mate hoor je, dat wil ik niet meemaken. The WHO : “I hope I die before I get old”

De ernst is inmiddels wel duidelijk. Ook de laatste ogen moeten nu toch wel geopend zijn. En welke oplossing komt er dan nu?

NIETS, helemaal niets wezenlijks om de structurele problemen op te lossen.

De oplossing van deze staatssecretaris. Meer inspectie! Oftewel ze stuurt de brandweer naar een brand om de temperatuur op te meten.

Fijn dat er gekeken wordt waar en hoe hard het brandt, maar geblust wordt er dus niet. Er komt op geen enkele manier een structurele oplossing voor de evident hoge werkdruk in de verpleeghuizen. Zoals ziekenverzorger Anne Reijs zei: fijn dat die inspectie komt, maar komen ze dan ook helpen met het wassen van de patiënten?

Natuurlijk: er zijn verschillen in het management. Maar dat is geen verklaring voor het structurele probleem. Natuurlijk, er zijn verschillen in visie en benadering. Natuurlijk moet daarbij veel van elkaar geleerd worden. Sommige huizen gaan uit van behoud van eigen leefwereld en hebben privacy goed geregeld, anderen redden dat nog niet. Dat moet anders, dat moet beter.

Natuurlijk er zijn graaiende directeuren, die tonnen euro’s en dus te veel verdienen, dat moeten we aanpakken. Dat is publiek banditisme.

Maar boven dat zijn er twee hoofdzaken:

• De wantoestanden die op korte termijn de wereld uit moeten
• Het gebrek aan inzicht dat als we het nu al niet aankunnen, bieden van menswaardige zorg, hoe moet dat dan wel niet in de toekomst met de vergrijzing?

Dit kabinet speelt als het gaat om de zorg voor ouderen de rol van burgemeester in oorlogstijd…terwijl die ouderen die de oorlog hebben meegemaakt en ons land vervolgens hebben opgebouwd toch echt beter verdienen

De staatssecretaris is bijzonder sympathiek, altijd ook als kamerlid al veel waardering…ik ben er ook van overtuigd dat ze hart heeft voor deze zorg, voor de ouderen…maar waarom laat u dit dan gebeuren? Toon dan moed in dit kabinet. Sla met de vuist op tafel in de ministerraad. Zeg mijnheer Zalm, mijnheer Balkenende, dit kan niet, dit is niet menswaardig, dit neem ik niet voor mijn rekening. U was één van de weinige leden van dit kabinet waar ik vertrouwen in had..., maar als u hier nú niet voor gaat, is dat vertrouwen helaas verdwenen.

Wat moet de staatssecretaris dan WEL doen?

Voor de korte termijn: de werkdruk moet omlaag, meer handen aan het bed

Ik doe een concreet voorstel: Maak een noodpot, of noem het ‘respect voor ouderen’ fonds. En laat verpleeghuizen daar een beroep op kunnen doen indien ze kunnen aantonen dat zij extra middelen nodig hebben om de menswaardige zorg te kunnen geven.

Voor de lange termijn zijn dit mijn uitgangspunten:

• Zo lang mogelijk zelfstandig in eigen woonomgeving, kleinschaligheid
• Omdat er uiteraard in de verschillende fasen in zorgbehoefte zijn zo lang mogelijk thuiswonen, goede voorzieningen in de buurt . Met goed bedoel ik: veel beter dan NU!
• Kleinschalige woonvormen. Niet meer verhuizen als niet dat noodzakelijk is. Alle zorg en voorzieningen in de buurt.

We vinden het allemaal wel en praten er over. Maar het wordt niet geregeld!

Het is eigenlijk beschamend dat we nu praten over menswaardige zorg, minimale voorwaarden en basiszorg, en dat we die niet eens kunnen bieden.

Laat staan dat we er aan toe komen er echt iets van te maken. Er is nog een wereld te winnen als het gaat om de vraag hoe maken we voor iedereen een fatsoenlijke en prettige oude dag mogelijk.

Minister-president Balkenende heeft de mond vol over waarden en normen. Maar als het gaat om de zorg voor ouderen zijn de huidige normen waardeloos.

Dit wanbeleid is een schoffering van een generatie die echter beter verdient. Daarom roep ik het kabinet op: toon RESPECT VOOR OUDEREN NU!

• Indrukwekkende manifestatie proloog van debat over verpleegzorg