Alleen meer democratie kan Europa redden

De huidige financiële crisis legt onbarmhartig het probleem bloot van de Europese politiek: een gebrek aan democratie. Premier Rutte geeft voornamelijk commentaar op voorstellen van andere Europese leiders en die kijken vooral welke gevolgen hun woorden hebben op de financiële markten.

Elk woord, elke discussie, elk voorstel lijkt vooral bedoeld om bankiers, beleggers en speculanten tevreden te stellen. Een mooi gezicht is het niet, om onze minister-president zo in een houdgreep te zien. Het gegoochel met cijfers in de media en de halve waarheden die hij vertelt in de Tweede Kamer getuigen evenmin van kracht.

De financiële crisis leidt tot forse bezuinigingen, die burgers hard en direct raken. Tegelijk worden maatregelen genomen om de banken financieel te ondersteunen en de beurskoersen enigszins op peil te houden. Europese ambtenaren moeten meer toezicht gaan houden op de begroting van landen. Dit zijn allemaal maatregelen die de oorzaken van de crisis niet aanpakken en een volgende crisis niet zullen voorkomen. Daarvoor is het nodig dat Europese landen een actieplan opstellen tegen speculatie, overheden weer meer toezicht gaan houden op de banken en burgers meer worden betrokken bij de besluiten die in de Europese Unie worden genomen.

We kunnen kiezen of Europa de oorzaak is, of de oplossing van onze problemen.

De euro werd ingevoerd zonder goedkeuring van de bevolking. De Europese Grondwet werd door de bevolking afgewezen, maar via de achterdeur alsnog doorgedrukt. Laten we ons beleid bepalen door de markten en snoeren we onze burgers de mond? Of gaan we de markten weer meer reguleren en de mensen meer zeggenschap geven? Je kunt niet tegen Europa zijn, evenmin als tegen het weer. Op goed weer mag je alleen hopen, een beter Europa kunnen we maken.

Deze column verscheen in augustus 2011 op de website montesquieu-instituut.nl