Te koop: Rita Verdonk
Barack Obama en Hillary Clinton voeren een harde strijd om de Democratische kandidatuur voor het Amerikaanse presidentschap. Deze verkiezingsstrijd gaat niet in de eerste plaats over de vele Amerikanen zonder zorgverzekering, over banken die mensen foute hypotheken aansmeren of over de uitzichtloze oorlog in Irak. Deze politieke strijd gaat vooral over geld: wie van de kandidaten haalt de meeste miljoenen binnen? Alleen multimiljonairs kunnen president worden van de Verenigde Staten. Bedrijven die politici betalen zitten bij het bestuur aan tafel.
Begin april zal Rita Verdonk het programma bekend maken van haar partij Trots op Nederland. Dan zullen we eindelijk weten hoe Verdonk wil zorgen voor goed onderwijs, goede zorg en sociale zekerheid. Hoe Trots op Nederland de integratie wil bevorderen, huizen wil bouwen en de files gaat oplossen. Maar wat zijn deze beloften waard? Verdonk heeft een BV opgericht, die geld voor haar moet inzamelen. Wat zullen de ondernemers vinden die de partij van Verdonk financieren? Zal minister-president Verdonk haar oren laten hangen naar de mensen die haar hebben gekozen, of naar de mensen die haar betalen?
De SP is tegen sponsoring van politici. Sponsoring maakt de mensen die ons land besturen afhankelijk van geldschieters. Wij proberen mensen actief lid te maken. Onze leden hebben inspraak en betalen contributie. Volksvertegenwoordigers van de SP hebben een unieke afdrachtregeling, waarbij zij een flink deel van hun vergoedingen afstaan aan de partij. Op deze manier probeert de SP zo veel mogelijk haar eigen broek op te houden. Nieuwe partijen als die van Wilders en Verdonk hebben geen leden. En geen vertegenwoordigers die hun riante vergoedingen willen delen.
De SP is een klassieke partij, met een heldere ideologie, actieve leden en een gezonde afdrachtregeling. Andere partijen vragen voortdurend om meer overheidssubsidie. De nieuwe partijen van Wilders en Verdonk leggen hun lot in handen van het bedrijfsleven. Daarmee lijken zij de weg op te gaan van de Amerikaanse democratie, waarin politici niet zozeer problemen moeten oplossen, maar vooral geld moeten inzamelen. Een verschil met de Verenigde Staten is dat partijen in Nederland hun sponsors niet bekend hoeven te maken en onduidelijk blijft wie de financiers van onze politici zijn.
Deze ontwikkelingen zijn van grote invloed op het functioneren van onze democratie. Daarom wil ik dat we in de Tweede Kamer een debat gaan voeren over de sponsoring van politieke partijen. Ik heb de minister-president gevraagd om een aftrap te doen. Wat vindt de regering van de commerciële sponsoring van politieke partijen? Waarom hoeven financiers van politici zich in Nederland, in tegenstelling tot de meeste andere democratieën, niet openbaar te maken? Wat betekent het voor onze democratie dat politici via stichtingen en BV’s door ondernemers en bedrijven worden betaald? Ik ben benieuwd naar de democratische normen en waarden van premier Balkenende.
