Even 28 jaar terugkijken kan geen kwaad

Maart 1995: ‘De heer Poppe (SP): Mijnheer de voorzitter! Na een bijzondere en ook spannende verkiezingsavond behandelen wij vandaag een bijzonder wetsvoorstel. Het wetsvoorstel Balansverkorting geldelijke steun volkshuisvesting betekent namelijk in feite het einde van de sociale huisvesting in Nederland. De rijksoverheid trekt de handen af van de volkshuisvesting. Dat is een breuk in de geschiedenis van de volkshuisvesting in Nederland die haar weerga niet kent. (…) 

De SP is van mening dat met dit wetsvoorstel het Rijk de volkshuisvesting overlaat aan de grillen van de markt, waar begrippen als 'sociaal' en 'solidariteit' geen enkele rol spelen, zoals de meesten van ons weten. De gevolgen van het wetsvoorstel zullen voor de huishoudens die op een huurwoning zijn aangewezen, verstrekkend en dramatisch zijn. (…) Nu de rijksoverheid met de wet balansverkorting de sociale huisvesting aan haar lot overlaat en de objectsubsidies bijna al zijn afgebroken, verworden de corporaties tot commerciële organisaties, voor wie het exploitatieresultaat de maatstaf der dingen moet zijn’.

Dit zijn enkele citaten uit ons verzet tegen de Bruteringswet, in maart 1995!

En we zagen het gebeuren, betaalbare huurwoningen werden massaal gesloopt om plaats te maken voor minder maar dure koopwoningen of werden verkocht. De huren zijn volledig de pan uit gerezen. Corporatiedirecteuren kregen ‘marktconforme' salarissen. Sommigen gingen in dure auto’s rijden of gokken met derivaten en investeringen in commerciële projecten zoals het schip ss Rotterdam. Alles met gigantische verliezen. Op te hoesten door de huurders. Het argument om deze desastreuze breuk in de sociale huisvesting te nemen was volgens D66-staatssecretaris Tommel dat de naoorlogse woningnood ‘vrijwel was opgelost' en de overheid zich daarom wel kon terugtrekken.

Waarom schrijf ik dit? Omdat na 28 jaar blijkt dat we geen ‘conservatieve populisten’ waren, waarvoor we werden uitgemaakt in die tijd! De huidige neoliberale regering slaat groot alarm over de nooit weggeweeste en nu oplopende woningnood. Het besef is doorgedrongen dat je de volkshuisvesting niet aan de markt kunt overlaten. Nu nog de zorg, energie en al die andere sectoren die als publiek belang gezien moeten worden. Maar of de plannen van minister De Jonge adequaat zijn, daar twijfel ik aan zolang de overheid niet zelf in sociale volkshuisvesting investeert met objectsubsidies zoals voor 1995.

Commerciële investeerders en lagere overheden onder druk zetten is één, maar echt betaalbare woningen bouwen (en stoppen met sloop om ruimte te maken voor dure koop) is twee. Er zullen nog veel debatten nodig zijn om dat voor elkaar te krijgen.