Nachtmerrie

Het zal je maar gebeuren. Je kinderen gaan naar de opvang en als compensatie voor de hoge kosten ontvang je kinderopvangtoeslag. Op een dag krijg je een brief van de Belastingdienst dat alle kinderopvangtoeslag die je tot nu toe hebt ontvangen moet worden terugbetaald, zonder dat je weet wat je fout hebt gedaan. Een nachtmerrie toch? Voor duizenden ouders is dit realiteit. Zij zijn jaren bezig geweest hun onschuld te bewijzen, maar liepen vast in het systeem. Zij konden niet opboksen tegen een overheid die tegenover ze stond, in plaats van naast ze.

Het gaat over grote bedragen. Van tienduizenden euro’s tot meer dan een ton. De verhalen van deze mensen zijn ontzettend schrijnend. Niet alleen zijn mensen opgezadeld met torenhoge schulden, maar ze zijn hun huis uitgezet of gedwongen het te verkopen. Een man werd aangehouden op de snelweg en mocht niet meer verder rijden, omdat zijn auto direct werd ingenomen. Een gezin werd staande gehouden op Schiphol en mocht het land niet verlaten voor vakantie. Na tussenkomst van de Nationale Ombudsman mochten ze uiteindelijk toch vertrekken.

Veel vragen blijven onbeantwoord. Hoe heeft het kunnen gebeuren dat de problemen van deze mensen zo lang zijn genegeerd? Waarom zijn deze mensen als nummers behandeld? Hoe kan het dat niemand bij de Belastingdienst naar ze luisterde? En fundamenteler: hoe kan het eigenlijk dat de zorgpremie, de huur en de kinderopvangkosten zo hoog zijn dat er toeslagen nodig zijn?

De verhalen van de ouders hebben mij diep geraakt, het onrecht, de machteloosheid, het gevoel dat je leven je ontnomen wordt, terwijl je toch helemaal niets verkeerd hebt gedaan. Maar ook hun strijdvaardigheid inspireert. Na al die tegenslagen blijven velen van hen geloven in een toekomst. Een ding is duidelijk: of je het nu over de aardbevingen in Groningen hebt of over deze gedupeerde ouders, de overheid moet naast mensen staan en niet tegenover ze.

Lilian Marijnissen, SP-fractievoorzitter

Deze column verscheen ook in het Straatjournaal.