Zadkine
Het ROC-Zadkine in Rotterdam telt ongeveer 25.000 leerlingen. Je kunt er MBO-opleidingen volgen in de administratie, techniek, beveiliging, handel, welzijn, horeca, noem maar op. Om het vak onder de knie te krijgen zijn er binnen de instelling een restaurant, een supermarkt en een reisbureau aanwezig.
Op het Zadkine wordt hard gewerkt aan goed onderwijs. Maar liefst zes op de tien leerlingen heeft extra zorg nodig. Veel leerlingen zijn “overbelast” en hebben te maken met een veelheid aan problemen. Thuis en in de buurt, met hun gedrag en met leren. Het kost enorm veel geduld en inzet om deze jongeren bij de les te houden. Maar daarvoor is geen extra budget, zoals bij het VMBO. Alsof de extra zorg niet meer nodig is na de middelbare school.
Staatssecretaris Van Bijsterveldt wil nu op alle MBO-scholen in 2010 hetzelfde onderwijsconcept invoeren: het competentiegericht onderwijs. Dat is een nogal vaag begrip, maar het komt erop neer dat leerlingen meer zélf hun opleiding uitstippelen. In plaats van klassikale lessen krijgt elke leerling een op maat gesneden opleiding. Je wordt ook niet meer beoordeeld op losstaande vaardigheden, het gaat om het totaalplaatje. De kok moet dus niet meer alleen kunnen koken, hij moet het ook kunnen serveren en uitleggen wat hij gemaakt heeft.
Zoals wel vaker bij onderwijsvernieuwingen die van bovenaf worden opgelegd, is dit concept niet geschikt voor álle leerlingen. Sommige leerlingen kunnen prima zelfstandig leren, anderen hebben structuur en begeleiding nodig. Zeker op het MBO, waar veel kwetsbare leerlingen zitten. Nogal wat docenten vinden bovendien dat de vernieuwing te snel wordt opgelegd. Zij willen meer tijd voor een gedegen invoering. Bovendien is er meer personeel nodig om dit concept goed uit te voeren. Als je álle leerlingen persoonlijke begeleiding wilt geven, lukt dat niet met één docent op dertig leerlingen. Maar het budget blijft gelijk, dus is er een fors tekort. Daarom worden naast leraren steeds vaker assistenten, begeleiders en instructeurs voor de klas gezet.
Het MBO vraagt om intensief onderwijs, kleinschaligheid en uitstekende vakleerkrachten. De regering laat het na te investeren en overweegt zelfs om het MBO aan de markt over te laten. Dan verzorgen private instellingen het onderwijs en mag de leerling zelf zijn opleiding betalen. Dat blijft hopelijk nog heel lang een proefballon.
