Verbeter het onderwijs, nu het kan
Deze week vindt het debat plaats over het rapport van de commissie Onderwijsvernieuwingen, beter bekend als de commissie Dijsselbloem. Het is ronduit verbijsterend om te lezen hoe de onderwijsvernieuwingen tot stand zijn gekomen. “Politiek draagvlak was belangrijker dan draagvlak in het onderwijs”, schrijft de commissie. Bewindslieden wilden hoe dan ook hun punt scoren, of het nu ging om de basisvorming, de tweede fase of het vmbo. De mening van leraren en leerlingen telde niet mee. Vooral oud-staatssecretaris Netelenbos stond bekend als een 'iron lady' die haar beleid zonder mededogen aan de scholen oplegde.
In het verslag valt bijvoorbeeld te lezen dat Netelenbos letterlijk dreigde de financiering van het speciaal onderwijs stop te zetten als men niet meewerkte aan de totstandkoming van het vmbo. Vanuit het speciaal onderwijs was er veel kritiek op haar plan om de leerlingen met leer- en gedragsproblemen op te nemen in het vmbo. De kwalijke gevolgen zijn helaas nog steeds zichtbaar, want dit soort leerlingen is moeilijk te handhaven in grote vmbo-klassen. Maar Netelenbos wilde van geen wijken weten, haar plan moest uitgevoerd worden.
Voor de invoering van het studiehuis werd ook geen middel geschuwd. Een kritisch rapport van professor Imelman werd doodleuk in een la gestopt. Alsof er werd gezegd: “Past niet in ons straatje, weg ermee.” Imelman beweerde dat het studiehuis, met de nadruk op zelfstandig leren, niet geschikt is om op álle leerlingen toe te passen. Sommige leerlingen kunnen geweldig zelfstandig leren, maar andere leerlingen hebben juist behoefte aan begeleiding en structuur. Toch werd het studiehuis door allerlei adviseurs en ook de inspectie opgedrongen aan de scholen. Daarbij speelde ook geld een rol, want het studiehuis kon best toe met minder hoog opgeleide leraren (terwijl het natuurlijk precies andersom is, maar dat terzijde). Of het nu ging om schaalvergroting of het opnemen van zorgleerlingen in het vmbo, “steeds was budgetbeheersing een belangrijke drijfveer”, schrijft de commissie.
De inzichten van de commissie Dijsselbloem moeten benut worden door de huidige politici. Maar daar is lef voor nodig. Als we echt willen dat de overheid voor kwaliteit gaat staan, dan moeten bepaalde zaken anders geregeld worden. Er moet voldoende financiering komen, een goed salaris, bevoegde leraren en meer macht aan de leraar. En de macht van schoolbesturen moet worden ingeperkt, want die hebben nu alle touwtjes in handen. Als het parlement bereid is een serieus debat te voeren, zal het inzien dat deze zaken onvermijdelijk zijn. Gezien de acties van leraren en leerlingen zijn de verwachtingen hoog gespannen. Ik zou zeggen, laten we gebruik maken van dit momentum.
