De nieuwe schoolstrijd
Toen Ronald Plasterk aantrad was hij voor velen de minister van ‘de nieuwe kansen’. Hij sprak veelbelovende woorden over de aanpak van het management en de leraar werd weer op een voetstuk gezet. Inmiddels zijn we bijna twee jaar verder. Er is een Actieplan Leerkracht gekomen, met 1 miljard euro extra in 2020. Meer hoger opgeleide leraren is een belangrijk doel. Maar het is de vraag of dat gaat lukken, want in tegenstelling tot de wens van de Commissie Rinnooy Kan, is er geen harde koppeling gekomen tussen salaris en opleiding. De directie bepaalt wie een hoger salaris krijgt.
Plasterk is met dit beleid niet wezenlijk anders dan zijn voorgangers. Het onderwijs blijft een zaak van bestuur en management, leraren hebben het nakijken. Niet alleen wat betreft salarissen, maar ook op het gebied van de bevoegdheid van leraren en de grootte van klassen. Dat is de nieuwe schoolstrijd waarin de minister een sleutelrol kán hebben. Als hij de autonomie van het schoolbestuur doorbreekt, zodat de leraar werkelijk op een voetstuk komt.
Kijk ook naar het conflict tussen bonden en werkgevers. Plasterk houdt zich afzijdig en weigert meer te doen dan een vrijblijvende oproep tot overeenstemming. De decentralisering van de arbeidsvoorwaarden heeft hem tot een tandeloze tijger gemaakt. Dit alles is een gemiste kans. Maar het kan alsnog, want onder druk wordt alles vloeibaar. Net als bij de kredietcrisis, heeft het onderwijs een Reddingsplan nodig. Dat vergt forse investeringen en het doorhakken van een aantal knopen. Inzet: leraren gaan over het onderwijs, de minister gaat over salaris en bevoegdheid.
Onderwijs is een prachtig vak en gelukkig bepalen leraren nog steeds vaak wat er in de klas gebeurt. Maar zolang schoolbesturen hun autonomie behouden, zijn de machtsverhoudingen op school ernstig verstoord. Leraren verdienen alle ruimte om zich met onderwijs bezig te houden in plaats van te onderhandelen met de directie over werkdruk en salaris. Als Plasterk het lef heeft, zou hij die schoolstrijd oplossen.
