Dear President Obama

(Een vertaling van deze brief staat onderaan.)

Dear President Obama,

I would like to begin by congratulating you on becoming the next President of the United States. I can assure you that a substantial majority of the population of the Netherlands wholeheartedly supports you as President. I feel that I can also speak for them when I say that we, too, are ready for change – ready to see a new direction after your Republican predecessor. Bush’s neoconservative, neoliberal political agenda was regarded with skepticism by many here.

The past and present situation in Iraq was for many an eye-opener. For most Dutch people, you are a symbol of hope and you have confirmed our suspicion that there has always been a major gap between what the American government thinks and does, and actual wishes and needs of the American people.

The United States has always gotten a great deal of credit here in Europe. That is part of our payback for the help that we gratefully received from your country during the war on advancing fascism in the middle of the last century. However, your country is also an example for many of us for other reasons as well. Personally, I often had the impression that a clear view of reality was clouded by the image that your country had at times.

The Netherlands was one of the last countries that distanced itself from America’s military presence in Southeast Asia during the 1960’s and 1970’s. Criticism of this movement was immediately categorized as attacking an ally that had helped liberate us from the Nazis. However, the war in Vietnam was the beginning of the end of my country’s unconditional support for American foreign policy.

The breakdown of trust continued from that point onwards. America’s refusal to look closely, with other countries, to find and create new solutions for global issues tainted many people’s opinion of your country. Far too often, ‘the world’ had the impression that the United States was only interested in its own immediate benefit. This often led to selective indignation and a foreign political agenda that did not seem to be aligned with moral principles but merely focused on gaining more economic and political power. Your country actively supported the military coup on Allende in Chili; the United States sent death squads to Central America to suppress resistance to like-minded dictators; America has always supported Israel unconditionally while it has for 40 years held land that belongs to the Palestinians; your country made Osama Bin Laden great and powerful because you found a common enemy – the Russians - in Afghanistan; the United States started a war in Iraq under false pretences, resulting in over a hundred thousand dead and wounded; while America said it would bring democracy to Afghanistan, it locked up suspects for years in Guantanamo Bay, without charges, trials, or rights. These and other facts have led to ‘the world’s’ distrust of the United States, and severely weakened any moral authority that it once had.

On the other hand, the United States is a beautiful country. Having been there myself several times, I have admired it with my own eyes. Just like everywhere else in the world, your country has open, friendly people, who many times stand out from the crowd because they have such a great entrepreneurial spirit and a passionate drive to get things done. The natural landscape is simply breathtaking, and the urban architecture is overwhelming. The right to be free is cherished and celebrated. (By the way, did you know that most people in Europe don’t realize that the America’s Declaration of Independence was actually created 10 years before the start of the French Revolution, an important turning point in European history?)

Yes, the United States is still the most powerful political, economic and military country in the world. These can all be positive developments. However, they don’t always cover up the less beautiful aspects of the direction your country has been going in since the Second World War. Imperialism is only one of these. Neoliberalism is another. Under the influence of what has been called the Washington Consensus, many presidents, with the approval of Corporate America and the wealthiest parts of the nation, have widened the gap between rich and poor, increased poverty, neglected public education and health care, cut off social security, handed major sections of the government over to the private sector and, most of all, spread a great deal of propaganda for the “every man for himself” mentality.

This approach has become educational for many countries. In our land, as in many others, most of the political parties were interested in this new, ‘sexy because it’s modern’ approach. Privatization and deregulation have become the norm here, too. From the start of the 1990’s, market fundamentalism could look forward to a growing amount of followers, mostly politicians and other privileged people.

Recently it has become clear – even more so now, due to the credit crisis – that change has most definitely come. Suddenly, there is more appreciation for what we call the “Rhineland model” here – focusing more on the long term; producing things of real value instead of letting money just ‘play’ on the stock market, investing more in research and development, limiting the power of Capital, and having more respect for workers. Only time will tell how long this movement will continue. However, our Secretary of Finance – until a short time ago a fervent supporter of neoliberalism, just like many of our politicians – recently said,” Things will never be the same as they once were.” We will have to wait and see what that means in concrete terms, but there is talk of a changing perspective. And this gives me hope.

Hope. This was one of the central themes in your campaign. Some people say that hope is something reserved for only for the naïve among us. You have rightly distanced yourself from that cynical view. I am convinced that, with you as President, there are now real possibilities to make your country more humane and socially orientated. Our growing wealth, our technological possibilities, and our social perspectives mean that we, and the world around us, are able to make progress in the war on poverty, neglect, indifference, and exploitation.

The depletion of natural resources combined with climate change are now forcing more people around the world to work together to come to a solution that will benefit all. This can only happen if we can respect the fact that we are find ourselves in different phases of development. In conclusion, we will have to learn that there are indeed limits to material consumption. This does not have to be a problem if we invest more in the fields of education, art, and culture.

It is my greatest wish that the hope we both cherish does not result in disappointment. Too often people have felt cheated when they have voted for a new leader based on the hope they have for their future. And far too often, the promised change never came, because those in power chose to block it. We can no longer allow the interest of a chosen few to stand in the way of what the majority of the people want and need.

I wish you a great deal of wisdom and strength, passion and conviction for now and the years to come.

With great respect,

Jan Marijnissen,

Chairman of the Socialist Party

PS: I have heard that you are planning to greatly increase the American military presence in Afghanistan. I urge you to reconsider, as developments since 2001 have shown that a military approach has not yet delivered the desired effect.

-------------------------------------------------------- Aan de president van de Verenigde Staten.

Geachte president Obama,

Graag wil ik beginnen met een hartelijke felicitatie met uw verkiezing en benoeming tot nieuwe president van de Verenigde Staten. Ik kan u zeggen: de overgrote meerderheid van het Nederlandse volk steunt uw presidentschap. Ook hier had de overgrote meerderheid van de mensen de buik vol van uw Republikeinse voorganger. Zijn neoconservatieve, neoliberale politiek werd hier met afschuw gade geslagen.

Alles wat er in Irak is gebeurd en nog gebeurt, was voor velen een eye-opener. Voor de meeste Nederlanders symboliseert u de hoop en het vermoeden dat er altijd al een groot verschil was tussen het denken en doen van de Amerikaanse regering en de mening van de Amerikaanse bevolking.

De Verenigde Staten hebben hier in West Europa altijd veel krediet gehad. Dat is terug te voeren op de hulp die we van uw land mochten ontvangen in de strijd tegen het oprukkende fascisme halverwege de vorige eeuw. Maar ook nadien is uw land voor velen een voorbeeld geweest. Persoonlijk had ik vaak de indruk dat hierbij het imago van uw land een reëel zicht op de werkelijkheid van uw land vertroebelde. Nederland was een van de laatste landen die afstand nam van uw militaire optreden in Zuidoost Azië in jaren zestig en zeventig. Kritiek op dat optreden werd hier meteen weggezet als het afvallen van een bondgenoot die ons had geholpen ons te bevrijden van het nazisme. Toch was de oorlog in Vietnam het begin van het einde van de onvoorwaardelijke steun van ons land aan de Amerikaanse buitenlandse politiek.

De afkalving van het vertrouwen ging nadien door. De Amerikaanse weigering om samen met andere landen te kijken naar wat voor ons allemaal het beste is, heeft veel kwaad bloed gezet. Te vaak had ‘de wereld’ de indruk dat uw land alleen geïnteresseerd was in het directe eigen belang. Dat eigen belang leidde maar al te vaak tot selectieve verontwaardiging en een buitenlandse politiek die niet geënt was op morele principes maar slechts op het verwerven van economische en politieke macht. Uw land steunde actief de militaire coup tegen Allende in Chili; u stuurde doodseskaders naar Midden-Amerika om het verzet tegen u wel gezinde dictators te smoren; u hebt altijd onvoorwaardelijk Israël gesteund, terwijl het land al veertig jaar gebieden bezet houdt die toebehoren aan de Palestijnen; u maakte Osama Bin Laden groot en machtig omdat u een gemeenschappelijke vijand – de Russen – aantrof in Afghanistan; onder valse voorwendsels bent u een oorlog begonnen in Irak met honderdduizenden doden en gewonden tot gevolg; terwijl u zei democratie te willen brengen in Afghanistan sloot u jarenlang verdachten op in de kerkers van Guantanamo Bay, zonder aanklacht, proces en rechten. Door deze en andere feiten is ‘de wereld’ de Verenigde Staten gaan wantrouwen, en heeft uw land aan moreel gezag ingeboet.

Zeker, de Verenigde Staten zijn een mooi land. Ik heb dat een paar keer met eigen ogen kunnen aanschouwen. Net als overal op de wereld wonen er in uw land open, vriendelijke mensen, die zich wel onderscheiden door hun buitengewone ondernemingslust. Het landschap is oogverblindend mooi, de architectuur overweldigend. De vrijheden worden gekoesterd. (Wist u trouwens dat de meeste mensen in Europa zich niet realiseren dat het opstellen van uw Declaration of Independence ruim tien jaar eerder plaats vond dan het begin van de Franse Revolutie, een belangrijk keerpunt in de Europese geschiedenis?) Zeker, de Verenigde Staten zijn nog steeds het politiek, economisch en militair machtigste land ter wereld. Allemaal positieve zaken. Alleen die verhullen niet langer de schaduwzijden van de richting die uw land na WO II is ingeslagen. Het imperialisme was daar één van. Het neoliberalisme is een andere. Onder invloed van wat de Washington Consensus is gaan heten hebben achtereenvolgende presidenten met instemming van het bedrijfsleven en het rijke deel der natie de inkomensverschillen vergroot; de armoede laten verergeren; publiek onderwijs en zorg verwaarloosd; de sociale zekerheid afgebroken; veel bevoegdheden van de staat overgeheveld naar de markt; en, vooral, veel propaganda bedreven voor de ieder-voor-zich-mentaliteit.

Deze aanpak heeft internationaal school gemaakt. Ook in ons land raakte de meeste politieke partijen in de ban van deze nieuwe, ‘sexy want moderne’ aanpak. Ook hier werd volop geprivatiseerd en gedereguleerd. De Markt werd hier vereerd als het Gouden Kalf. Het marktfundamentalisme mocht zich vanaf begin jaren negentig ook hier verheugen op een groeiend aantal aanhangers, vooral onder politici en andere bevoorrechten.

Recentelijk is daar – onder andere door de kredietcrisis – verandering in gekomen. Er is plotseling meer waardering ontstaan voor wat wij hier het Rijnlandse model noemen: meer oog voor de lange termijn; meer doen aan de productie van echte waarden in plaats van geld laten 'jongen' op de beurs; meer investeren in onderzoek en ontwikkeling; beteugeling van de macht van de factor Kapitaal; en meer respect voor de rechten van werknemers. Of dit nieuwe inzicht duurzaam is en beklijft, moet de toekomst leren. Maar onze minister van Financiën – tot voor kort een fervente aanhanger van het neoliberalisme, net als de rest van de politiek – heeft recentelijk gezegd: ‘Het zal nooit meer worden zoals het was’. Wat dat concreet gaat betekenen moeten we afwachten, maar er is breed sprake van een voortschrijdend inzicht. En dat stemt mij hoopvol.

Hoop. Het was één van de centrale begrippen in uw campagne voor de verwerving van het presidentschap. Sommigen noemen hoop iets dat vooral is weggelegd voor de naïevelingen onder ons. U heeft zich terecht steeds van die cynische opvatting gedistantieerd. Met u ben ik ervan overtuigd dat er écht mogelijkheden zijn om het land en de wereld menselijker en socialer te maken. Onze groeiende rijkdom, onze technologische mogelijkheden en onze maatschappelijke inzichten stellen ons en de wereld in staat om snel vooruitgang te boeken in de strijd tegen armoede, achterstelling en uitbuiting. Het opraken van de natuurlijke grondstoffen en het klimaatvraagstuk dwingen de landen en mensen van de wereld meer samen te werken, tot wederzijds voordeel. Dat kan alleen maar als we respect op kunnen brengen voor het gegeven dat we ons in verschillende fases van ontwikkeling bevinden. Tot slot zullen we moeten leren dat er grenzen zijn aan de materiële consumptie. Dat hoeft niet erg te zijn als we dat compenseren met meer aandacht voor onderwijs, kunst en cultuur.

Van ganser harte hoop ik dat de hoop die wij beiden zo centraal stellen, niet uiteindelijk toch weer een teleurstelling zal worden. Te vaak zijn mensen bedrogen uitgekomen toen ze hoopvol een nieuwe leider kozen. Te vaak bleef de beloofde verandering – change – uit, omdat de machtigen der aarde obstructie pleegden. Maar we kunnen niet langer toestaan dat het belang van enkelen het welbevinden van alle anderen en van ons gezamenlijk in de weg staat.

Ik wens u veel wijsheid en sterkte, veel passie en overredingskracht toe.

Met respect,

Hartelijke groeten,

Jan Marijnissen,

Voorzitter SP

PS: Ik vernam dat u voornemens bent de Amerikaanse, militaire aanwezigheid in Afghanistan fors uit te breiden. Ik hoop dat u dat voornemen nog eens wilt heroverwegen, want de ontwikkelingen sinds 2001 laten zien dat een militaire aanpak niet het gewenste resultaat oplevert.