Beeldspraak
Taal is hét wapen van de politicus. Het woord is het transportmiddel van de gedachte. Wie dat instrument goed weet te gebruiken heeft een voorsprong. Iedereen met ervaring in de politiek weet dat. Waarom geeft iemand de voorkeur aan wollig taalgebruik? Wel, hij heeft iets te verbergen of hij wil mensen iets doen geloven zonder het zelf écht ook te zeggen. Waarom gebruikt iemand een metafoor? Wel, het gebruik van een analoog voorbeeld kan de toehoorder ertoe verleiden iets op één bepaalde manier te interpreteren.
De liberalen maken moeilijke tijden door. Zij hebben altijd gepleit voor maximale vrijhandel, ook binnen de financiële markten. Het paradijs op aarde zou binnen handbereik komen. Maar ze hadden zich misrekend. Ze hadden niet begrepen dat maximale vrijheid voor de sprinkhanen een kale vlakte zou opleveren. En nu is er crisis. En wat doen de VVD en D66, en trouwens ook alle ander partijen die eerder voor de deregulering waren, nu? Ze roepen om nationalisatie van banken! De overheid – wij met z’n allen dus – mogen nu de door hen gecreëerde chaos opruimen. Ondertussen hebben velen hun zakken gevuld en zijn met de noorderzon vertrokken. Zoals altijd mogen de gewone mensen de crisis betalen.
Nu we in deze megacrisis zitten, wil natuurlijk iedereen weten wie hier verantwoordelijk voor is. En zoals altijd staan de schuldigen niet zelf op met de mededeling “mea culpa”. Er is duikgedrag. Je hoort dingen als “Maar de hele wereld deed het zo”. En “Anders waren we een dief van onze eigen portemonnee”. En “We zijn allemaal schuldig”. En “Dit is geen politieke zaak. We moeten er nu samen de schouders onder zetten.”
Ook worden metaforen van stal gehaald om ons denken af te leiden van de oorzaken van de crisis. Zo zegt de leider van de liberalen in het Engelse parlement: “Als de reddingsboten te water gaan, vraag je niet wie het schip tegen de ijsberg stuurde.” Zijn liberale collega van de VVD, Weekers, en Wouter Bos zeggen: “Bij een brand moet je de brandweer zijn werk laten doen. De oorzaak onderzoeken we later wel.”
Je kunt ook zeggen: “Er loopt een leger pyromanen door de stad. Laten we ze in de kraag grijpen.”
