Weeklog: moeten de Grieken nu blij zijn?

Aan het Griekse hulpprogramma komt deze zomer een einde, nadat de eurogroep op 22 juni overeenstemming had bereikt over een verzachting van de schuldverplichtingen. Maar moeten de Grieken nu opgelucht zijn? In ruil voor de hulp blijft het land nog tientallen jaren onder curatele staan. Bovendien blijkt de echte winnaar Duitsland te zijn: niet alleen werden de Duitse banken gered die op het hoogtepunt van de crisis nog veel Griekse vorderingen op hun balansen hadden staan, maar naar nu blijkt heeft de Duitse centrale bank €2,9 miljard verdiend aan de opgekochte obligaties en leningen.

Alleen om politieke redenen is Griekenland ooit toegelaten tot de groep eurolanden. En lange tijd waren internationale bankiers als Goldman Sachs niet te beroerd om het spel mee te spelen en te blijven lenen, ook al wisten ze heel goed dat de Griekse economie de schuldenlast niet kon dragen. Pas toen het tijdens de financiële crisis mis ging, realiseerde iedereen zich dat er gewoon een rookgordijn was opgetrokken: door de eurolanden zelf, door de internationale bankiers en door opeenvolgende corrupte Griekse regeringen.

Syriza had de taak om schoon schip te maken. Bezuinigingen op de overheid, op publieke voorzieningen en op uitkeringen en pensioenen moesten de schuld verminderen. De Griekse premier Tsipras slaagde erin om ten koste van heel veel ellende voor de gewone Grieken aan de voorwaarden te voldoen. Het protest was er, maar de meeste Grieken bleven vasthouden aan de euro en tekenden dan maar bij het kruisje. Tussen alle ‘hervormingen’ zaten ook flink wat neoliberale hobby’s, zoals privatisering van wegen en drinkwater. En ook die tellen mee bij de beoordeling.

En nu hebben de ministers in de eurogroep er dan mee ingestemd de schulden van 32.5 naar 42.5 jaar door te schuiven. Daarmee hebben de Grieken langer de tijd om het geld bij elkaar te sprokkelen om de schulden af te lossen. En via een extra financiële buffer kunnen ze kredietwaardig overkomen bij – alweer – de banken. In ruil hiervoor eist de eurogroep dat Griekenland viermaal per jaar inspecteurs toelaat die controleren of de ‘hervormingen’ niet worden teruggedraaid. Begrijpelijk als je risico loopt als kredietverstrekker, maar minder begrijpelijk als blijkt dat een land als Duitsland miljarden winst heeft gemaakt naar aanleiding van het hulppakket.

In aanloop naar de Europese verkiezingen volgend jaar zal ongetwijfeld de discussie over de euro weer losbarsten. Dijsselbloem – U kent hem vast nog wel – waarschuwde alvast dat we Italië niet overeind kunnen houden, als het land in de problemen komt. Een leuk vooruitzicht. Net als het feit dat wat er ook gebeurt, niet de banken maar de burgers het gelag betalen. Banken blijven verdienen en maatregelen om hen aan banden te leggen, worden alweer teruggedraaid of afgezwakt. Maar de bezuinigingen op de Griekse pensioenen blijven bestaan, nog minimaal 40 jaar. De euro is hiermee het symbool geworden van onrecht.