Weeklog: Europese Commissie moet niet bang zijn voor ‘eigen’ klokkenluiders
Nog voordat het zomerreces over een week formeel begint, wordt er nog hard gewerkt aan de voorstellen die de Europese Commissie op tafel heeft gelegd voor de bescherming van klokkenluiders. Opvallend is dat klokkenluiders overal beschermd moeten worden behalve bij de Europese instellingen zelf. Daar gaat het wetsvoorstel niet over. Het past in een trend: de Commissie is er als de kippen bij om de Lidstaten te vertellen wat ze moeten doen, maar blijft zelf achter.
Formeel zijn ambtenaren van de Europese instellingen die misstanden rapporteren als klokkenluiders beschermd via het ambtenarenstatuut, maar dat zegt nog niets over hoe dat in de praktijk uitwerkt. Onlangs nog was in het programma Argos te horen hoe het Roelie Post verging, de Nederlandse klokkenluider die moest onderduiken. Bovendien is voor mensen die niet bij de EU werken, maar iets te weten zijn gekomen over mogelijke misstanden bij één van de instellingen, niets geregeld. Tenslotte weigert de Commissie ook nog steeds om in VN-verband te laten zien hoe ze corruptie in eigen kring bestrijdt en in dat verband klokkenluiders beschermt, terwijl ze tot zo’n rapportage wel verplicht is.
Voor de begrotingscontrolecommissie schrijf ik op dit ogenblik het advies over dit onderwerp. In eerdere rapporten stelde ik al voor de Europese Ombudsman een taak te geven bij de bescherming van klokkenluiders die rapporteren over misstanden bij de Europese instellingen. Zij is daartoe bereid, maar in het wetsvoorstel van de Commissie is er niets van terug te vinden. Dus ga ik proberen dat er alsnog in te krijgen. De Commissie beroept zich in dit soort gevallen vaak op formele obstakels, maar als ze vindt dat klokkenluiders in alle lidstaten bescherming nodig hebben, dan moet ze zelf het goede voorbeeld geven. De afgelopen jaren hebben we geleerd dat er bij de Europese instellingen van alles aan de hand is: zo was er Dalligate, Selmayrgate, Barroso-Goldman Sachsgate, enzomeer. Allemaal zaken die we alleen dankzij klokkenluiders en onderzoeksjournalistiek te weten zijn gekomen. Alle reden dus om juist op dat gebied meters te maken.
