Weeklog: Weg met de achterkamertjespolitiek van Europese ministers en regeringsleiders

De Europese Ombudsman is het beu: van alle Europese instellingen is de Raad, dat zijn de ministers en regeringsleiders van de lidstaten het meest gesloten. Wie weet wat een minister, of een minister-president tijdens vergaderingen met collega’s in Brussel precies zegt of juist niet zegt? Wat mij betreft, volgen we de adviezen van de Ombudsman en komt er openheid. Alleen dan weten we hoeveel waarheden en onwaarheden Rutte en zijn ministersploeg verkondigen.

De Europese Ombudsman, de Ierse Emily O’Reilly, is een kei als het gaat om transparantie. Ze gruwt van belangenverstrengeling. Ze gruwt van halve waarheden. We werken veel samen tegen de heimelijke invloed van lobbyisten. En zo zal ik ook graag deelnemen aan de publieke raadpleging die ze is gestart over de transparantie van de Raad. Zelf heb ik nog een klacht lopen tegen de Raad, toen die zelfs een juridisch advies over het transparantieregister, jawel het transparantie register waarin alle lobbyisten zich moeten inschrijven, niet openbaar wilde maken. Het moet maar eens afgelopen zijn met al die achterkamertjespolitiek.

Burgers worden overladen met voorlichtingsmateriaal over de Europese Unie. Ze kunnen ook Kamerdebatten volgen waar ministers en de minister-president uiteenzetten wat ze in Brussel gaan doen. Maar als het eindresultaat heel anders is dan de opdracht waar de minister of minister-president mee naar Brussel ging, luidt het steevast: ja, ik heb hard gevochten, maar er was geen meerderheid voor ons standpunt. Ze komen er over het algemeen makkelijk mee weg: niemand kan controleren hoe dat gevecht dan verliep. Geen wonder dat burgers zich steevast bedrogen voelen.

Het kan ook anders. Natuurlijk moeten diplomaten altijd zaken kunnen aftasten en voorbereiden, maar de Europese toppen en de Raden van ministers moeten gewoon helemaal openbaar kunnen zijn. Niet een deeltje, en niet alleen een onschuldige Raad waar verder toch niets gebeurt, maar helemaal. Dan zien we tenminste eens echt hoe onze ministers van zich laten horen, of, zoals ik vrees, vaak als makke schapen meelopen met de anderen. Dat zal ik de Ombudsman melden en ik ken haar als iemand die nooit opgeeft. Dat doet ze trouwens gewoon in het openbaar. Kijk maar naar haar zeer informatieve website. Het kan dus.