Weeklog: Wat doe je met asociale Griekse rechters?

Terecht was er de afgelopen weken veel kritiek op de voorstellen van de Poolse regering, daarin gesteund door een meerderheid van het Poolse parlement, waarmee de politiek rechters had kunnen ontslaan en aanstellen. De rechter moet juist onafhankelijk zijn, om de burgers, waar nodig, ook tegen de overheid te beschermen. Maar wat doe je met uitspraken van nationale rechters die een rechtstreekse aanval behelzen op de sociale rechten? Dat gebeurde onlangs in Griekenland. De linkse Griekse regering zit er flink mee in haar maag. Gaat de scheiding der machten inderdaad zover dat de Griekse regering geen kritiek mag hebben op dergelijke uitspraken?

In Griekenland stak een storm van protest onder juristen op, toen de linkse regering van Alexis Tsipras kritiek leverde op enkele uitspraken van de Griekse Hoge Raad. Ik kan me die kritiek wel voorstellen, want de uitspraken waren niet mals. Zo vonden de Griekse rechters het prima, als een werkgever zijn werknemers gewoon een tijdje niet betaalt. Volgens de rechters zou de vertraging in betaling de voorwaarden zoals overeengekomen in het arbeidscontract niet aantasten. Onbegrijpelijk: alsof ik in de supermarkt aan de kassa ook gewoon zou kunnen zeggen dat ik later wel eens betaal. Ik denk niet dat ik mijn aankopen mee mag nemen. Maar levensmiddelen hebben voor de Griekse rechter kennelijk meer waarde dan arbeid.

Als je als werknemer in Griekenland tijdelijk stopt met werken, als je loon niet uitbetaald wordt, dan ziet de Griekse rechter dat als bewijs dat je ontslag neemt. En dan sta je alsnog zonder loon op straat. Met een werkloosheidspercentage van 22.5% is het voor Grieken niet eenvoudig een andere baan te vinden. En wie zegt dat de volgende werkgever wel netjes betaalt?

Hoe onbegrijpelijk en verwerpelijk de uitspraken van de Griekse rechters ook zijn, ik geloof niet in ‘Poolse’ oplossingen. Je gooit dan het kind (in dit geval de onafhankelijke rechter) met het badwater weg. Wel zou ik de betrokken vakbonden aanraden het er niet bij te laten zitten. Ze kunnen een klacht indienen bij het Comité van de Raad van Europa dat toeziet op de naleving van het Europees Sociaal Handvest. Na zo’n internationale uitspraak zien de Griekse rechters misschien het licht. En natuurlijk kunnen ze het straatprotest organiseren. Ondertussen heb ik begrip voor de kritiek van de Griekse regering, zolang ze de rechters maar niet gaat ontslaan. Rechters bekritiseren is niet netjes, maar werknemers niet betalen is dat evenmin.