Een menselijker 2009

Zo’n laatste column in dit jaar is natuurlijk een goede gelegenheid om op het afgelopen jaar terug te kijken.

Er zijn veel bijzondere, mooie en minder mooie gebeurtenissen om aan terug te denken. Voor de SP is het moment van 2008 onmiskenbaar: de aankondiging van Jan Marijnissen dat hij stopt als fractievoorzitter. Na de eerste schrik, overheerste bij de meeste SP-ers respect voor Jan’s jarenlange inzet en wat hij bereikt heeft met de SP, begrip voor zijn beslissing, en ook vertrouwen in de toekomst.

En bij dat eerste wilde ik aan het einde van dit bewogen jaar even stil staan. De enorme inzet, toewijding en gedrevenheid van Jan heb ik de afgelopen 14 jaar, van heel nabij mogen meemaken. Heel af en toe geeft hij in interview nu toe: ‘het heeft wel de nodige offers gekost’. En dat het ‘best zwaar was de grote verantwoordelijkheid dag in dag uit op zijn schouders'.

In al die jaren heb ik hem daar nog nooit over gehoord. Nooit heeft hij geklaagd of zich zelfs maar geuit over dat het zwaar was. Nooit verzucht dat hij wel eens meer tijd wilde hebben voor zijn vrouw, dochter of vrienden, laat staan meer tijd voor zichzelf. Zelfs in de periode dat hij gewoon doorging met veel pijn in z’n rug, hoorde je hem niet.

Ja, natuurlijk was hij wel eens chagrijnig, gefrustreerd of ongeduldig en niet altijd even makkelijk. Maar dat ging dan altijd om zorgen over wat en hoe het beter moest, over hoe grote fouten te voorkomen, over de volgende stap die gezet moest worden, over hoe we de partij en dus onze doelen vooruit konden helpen. Nooit ging het om Jan.

Ik kan niet voor hem spreken, over hoe hij dat ervaren heeft. Maar ik het zag het en zeg het: jarenlang heeft Jan zichzelf weggecijferd.

Deze toewijding en gedrevenheid heeft ons ver gebracht, van een splinter naar een landelijke politieke partij, van 0 naar 25 zetels. Zeker de verdiensten van velen tezamen, maar we hadden dat nooit bereikt zonder Jan.

En wat is nou zo mooi? Diezelfde toewijding en gedrevenheid is er nog steeds, er is wat dat betreft niets veranderd. Als partijvoorzitter loopt Jan nog steeds voor op, komt met nieuwe plannen, trekt aan de bel als hij vindt dat iets beter moet. In de fractie steunt hij de SP-Kamerleden, geeft nog steeds als het nodig is zijn ‘ongezouten’ kritiek, en inspireert met zijn scherpe politieke analyses. En ik kan me geen betere adviseur wensen. Gevraagd en ongevraagd staat hij voor me klaar. Met kleine tips of gesprekken over grote strategische vraagstukken.

Op één punt is er wel wat veranderd, zo zegt hij zelf. Hij is opgelucht, er is een zware last van zijn schouder. Het is ’volbracht’.

Jan, dank voor waar je ons hebt gebracht, voor je blijvende inzet en inspiratie, en voor je politieke en persoonlijke steun. Ik wens je een menselijker 2009 dan de vele jaren daarvoor.