Daarom moeten we de wetenschap volledig nationaliseren

"Geen markt voor kritiek", was de kop boven een lezenswaardig artikel in de Groene Amsterdammer van vorige week. "Vóór de kredietcrisis waren tegengeluiden schaars. Samen met de banken staat ook de economische wetenschap op de rand van het faillissement", concludeert het weekblad.

Dat klopt, tenminste wat haar onafhankelijkheid betreft. Want ook onder economen overheerst de dominante neoliberale tunnelvisie. Dat komt omdat het leeuwendeel van de economen niet langer buiten het systeem staat waar zij als wetenschappers kritisch op moeten reflecteren. Zij zijn onderdeel geworden van de financiële wereld. Vrijwel alle deskundigen die de afgelopen weken op televisie hun zegje deden, zijn op de één of ander manier betrokken bij de financiële wereld die nu onder vuur ligt. Door sponsoring van onderzoek, via een commissariaat, door een bijbaan als consultant, of gewoon op de loonlijst.

De toename van de verwevenheid van de commercie met de wetenschap is zorgwekkend. Bij het geneesmiddelenonderzoek maak ik me daar ook al jaren zorgen over. Neem nu de lobby voor het vaccin voor baarmoederhalskanker, waar Zembla gisteren een boekje over open deed. Zelfs adviseurs in de commissie van de Gezondheidsraad zijn niet vrij van financiële banden met de farmaceutische industrie.

Ik heb twee fantastische dochters, en zoals alle moeders wil ik het beste voor hen. Dus als er een vaccin is dat hen kan beschermen tegen baarmoederhalskanker; zo snel mogelijk inenten, zou je zeggen. Maar dan moet je er wel van op aan kunnen dat de voorlichting die jij en je arts krijgen objectief en onafhankelijk is en niet gekleurd door de commerciële belangen van de verkoper van het vaccin. Het gaat hier immers niet om een MP3-speler of gymschoenen voor je dochter, maar om haar gezondheid. En als volksvertegenwoordiger wil ik er van op aan kunnen dat de deskundigen bij het bepalen van hun wetenschappelijk advies volledig onafhankelijk tot een afweging komen of landelijke vaccinatie zinvol is.

Niet alleen banken dreigen failliet te gaan, maar dus ook de onafhankelijke wetenschap. Het vertrouwen moet hersteld worden in de bankenwereld. Maar het is ook hoog tijd om het vertrouwen in de onafhankelijkheid van de wetenschap te herstellen. Stop daarom de vercommercialisering ervan. Ban de markt en commercie uit de universiteiten. Zorg voor voldoende geld voor onafhankelijk onderzoek. De onafhankelijkheid van de wetenschap is een groot publiek goed. Daarom moeten we de wetenschap volledig nationaliseren.

Bekijk de aflevering van Zembla over het vaccin tegen baarmoederhalskanker hier