Voedselspeculatie is hongercasino

Uit een onlangs verschenen Wereldbank-rapport blijkt dat speculatie een belangrijke oorzaak was van de gigantisch gestegen voedselprijzen in 2007 en 2008. Waar banken als Goldman Sachs en de Deutsche Bank door hun speculaties grote winsten maakten, leden honderden miljoenen mensen in ontwikkelingslanden, vooral kinderen, honger door de gestegen prijzen.

Ook nu zijn er aanwijzingen dat speculanten een rol hebben in scherpe prijsstijgingen van landbouwgewassen, zoals in het geval van cacao en graan. Hebben wij dan werkelijk niets geleerd? Hoe lang staan wij nog toe dat een volle portemonnee voor enkelen, een lege maag van miljoenen betekent?

De speciale rapporteur van de VN over voedselrechten, Jean Ziegler, noemde de voedselcrisis destijds een stille massamoord die geheel is toe te schrijven aan menselijk handelen. Menselijk handelen kan dit hongercasino ook weer ongedaan maken. Herregulering van de landbouw is dan ook broodnodig.

Speculanten moeten geweerd worden van de voedselmarkt. Dit kan bijvoorbeeld door een verbod op het gebruik van speculatieve financiële instrumenten in voedingsgrondstoffen als er geen onderliggend belang is. Of door maxima voor bedragen waarmee speculanten op voedselprijzen kunnen gokken. Ook kan gedacht worden aan het invoeren van een belasting die speculatieve financiële operaties afremt en het reguleren van de termijnmarkten.

De Nederlandse regering moet dit onderwerp internationaal aankaarten, te beginnen bij de Najaarsvergadering van het IMF en de Wereldbank. En in eigen land moet zij het gesprek aangaan met banken, pensioenfondsen en andere grote investeerders over hun eigen gedrag.

Dit artikel was op 18 augustus 2010, in aangepaste vorm, te lezen in het Agrarisch Dagblad