Wie draait er op voor de verliezen van de banken?

Eens in de twee maanden komt de partijraad van de SP bijeen om te praten over hoe het gaat met de partij en wat we de komende maanden gaan doen. Afgelopen zaterdag was prominent PvdA’er Arie van der Zwan er te gast. Hij is vooral bekend vanwege zijn recente kritische boek “Van Drees tot Bos”, over de PvdA en Wouter Bos.

De indrukwekkende toespraak van Van der Zwan ging in hoofdzaak over de ontstane crisis op de financiële markten in de VS en de ingreep van de federale regering daar: een reddingsplan van 700 miljard dollar, ofwel 490 miljard euro. Met behulp van dit geld wil men banken die op kiepen staan en hypotheekbanken en verzekeraars die in de problemen zijn gekomen, overeind houden. In zijn ogen een zeer opmerkelijke ingreep in hét land van de vrije markt en de terugtredende overheid. De overheid gaat de particuliere ondernemingen behoeden voor de ondergang. Van der Zwan concludeerde dan ook dat dit “het failliet van het neoliberalisme als beleidsdoctrine” is.

In zijn boek “Tegenstemmen” (uit 1996!) analyseerde Jan Marijnissen als één van de eersten in ons land het neoliberalisme en trok hij van leer tegen de negatieve gevolgen daarvan voor de gewone mensen. Nauwelijks twaalf jaar later wordt openlijk gesproken over het failliet van het neoliberalisme en is de vraag aan de orde wat de alternatieven zijn. Het is duidelijk wie in de VS het gelag gaan betalen voor het falen van al die financiële ondernemingen en de forse ingreep met 700 miljard dollar: dat zijn de burgers, die geconfronteerd zullen worden met hogere belastingen.

In haar toespraak aan het eind van de partijraad sloot Agnes Kant aan op de toespraak van Van der Zwan. Zij benadrukte vooral het grote belang van de solidariteit in onze samenleving. Geen ouderwets begrip maar springlevend en hard nodig nu het kabinet Balkenende de lonen wil matigen, marktwerking in de zorg propageert en chronisch zieken en gehandicapten “pakt”.

In de trein naar huis spookte steeds door mijn hoofd die oude leus uit de vorige eeuw, hoe luidde die ook weer? O ja: “Laat de rijken de crisis betalen.”