Een telefoontje van een paar miljard
Donderdagochtend kom ik na een debat in de Tweede Kamer Wouter Bos op de gang tegen. “Wel even bellen hè, als je weer een financiële instelling nationaliseert”, zeg ik tegen hem.
De dag ervoor heb ik van hem in een Kamerdebat geëist dat hij ten minste de fractievoorzitters belt als hij weer 17 miljard aan belastinggeld wil uitgeven, zoals bij de nationalisatie van Fortis Nederland en ABN Amro gebeurde vorig weekend. Tot mijn verbazing weigerde hij dat toe te zeggen. Dat vond ik niet netjes, omdat de Tweede Kamer begrip toonde voor het feit dat hij soms snel moet ingrijpen. Ook als dat officieel in strijd met de wet is. De Comptabiliteitswet stelt namelijk dat de Tweede Kamer dertig dagen van tevoren moet worden ingelicht.
Donderdagavond laat in de Tweede Kamer. Het is kwart voor tien. Een redacteur van Pauw en Witteman belt. Er komt belangrijk nieuws aan. Om tien uur is er een persconferentie van Bos en Wellink. Dat kan maar één ding betekenen: de overheid moet weer een reddingsactie op touw zetten voor de financiële sector. Ik moet als de donder een taxi in, want de uitzending begint al om elf uur in Amsterdam. Een medewerker van de SP-fractie zorgt ervoor dat ik vanuit de taxi telefonisch live kan meeluisteren met de persconferentie.
De kleine spaarders van Icesave krijgen de eerste twintigduizend euro spaargeld gegarandeerd van Bos. Goed nieuws. Die ochtend had Bos een vergelijkbaar voorstel van mij nog afgewezen. Tegelijkertijd maken Bos en Wellink bekend maar liefst twintig miljard aan hulp voor de financiële sector paraat te hebben. Er zijn een wel aantal voorwaarden. Ik bel fractievoorzitter Agnes Kant om onze reactie te bespreken. Wat krijgen burgers nu precies terug voor hun belastinggeld dat in de financiële sector wordt gestoken? Worden instellingen deels genationaliseerd of mogen we alleen meepraten? Is het niet beter om financiële instellingen die failliet dreigen te gaan direct te nationaliseren? Zoals ook bij Fortis Nederland en ABN Amro uiteindelijk gebeurde?
Agnes blijkt een uurtje geleden al gebeld te zijn. Door Wouter Bos. Wat hij de dag ervoor niet wilde toezeggen, doet hij vanavond dus wel. Een voorstel van mijzelf en GroenLinkser Kees Vendrik dat het kabinet opdraagt in dit soort gevallen de fractievoorzitters in te lichten wordt even later door de Tweede Kamer aangenomen.
Als ik in Amsterdam bij de studio arriveer, kan ik gelijk door de uitzending inlopen. Om uit te leggen dat de financiële sector een sector is waarvan de heersende liberale mode zei dat de overheid daar zich zo weinig mogelijk mee moest bemoeien. Diezelfde overheid blijkt in deze crisis echter niet het probleem, maar de oplossing.