Lilian Marijnissen: 'Laat de ideeënstrijd nu losbarsten'
Het kabinet is gevallen, Mark Rutte gaat eindelijk weg en alles ligt nu open voor verandering. Dit is dan ook hét moment voor de SP, zegt lijsttrekker Lilian Marijnissen: 'Na jaren verstikkende dominante VVD-politiek is het nu tijd om Nederland weer op te bouwen.'
Het is de tweede keer dat Marijnissen lijsttrekker is bij de verkiezing van de Tweede Kamer. In tegenstelling tot de vorige verkiezing, waarna het kabinet Rutte III een doorstart maakte met exact dezelfde partijen en plannen, staat de politieke werkelijkheid nu compleet op zijn kop. Een kans die de SP wel móét grijpen om Nederland weer op te bouwen na vele jaren van afbraak.
Marijnissen: ‘Er is de afgelopen weken veel gebeurd. Er waren partijen, zelfs in de oppositie, die het vertrek van Rutte een verdrietige dag noemden. Het is juist heel goed voor Nederland dat hij weggaat! De VVD-politiek heeft zoveel afgebroken in ons land, kijk alleen al naar de verzorgingshuizen die zijn gesloten, de grote vermogensongelijkheid in Nederland en een betaalbaar huis is nauwelijks meer te vinden. Wat ik bij mezelf bespeur, en ook bij veel SP’ers om mij heen, is dat er nu eindelijk echt ruimte is voor een fundamentele ideeënstrijd. Niet een klein beetje meer of minder afbraakpolitiek, maar een echt andere koers. Dat stemt mij heel erg optimistisch.’
Dit gevoel sluit aan bij een oproep die Marijnissen eerder ook al deed in het Kamerdebat over de val van het kabinet: ‘Wat ik zal blijven herhalen is dat het nu moet gaan over die ideeën en idealen: de oplossingen voor Nederland. Niet over of iemand een oude witte man is of over vrouwelijk leiderschap of andere lege campagnepraat. Het gaat mij om de ideeën voor Nederland. Hoe gaan we ons land weer opbouwen? Dan moeten de verschillen ook duidelijk worden. Het gaat ergens over!’
Giftig Den Haag
Dat het in de Haagse politiek tot nu toe juist niet gaat over de ideeën maar vooral over beeldvorming, stoort Marijnissen. Renske Leijten, onlangs vertrokken als Kamerlid, noemde het zelfs een giftige plek om te werken. Wat bezielt Marijnissen dan om zich nog een keer verkiesbaar te stellen als lijsttrekker, denk je dan. Voor het antwoord op die vraag kijkt Marijnissen vooral naar wat er buiten de Tweede Kamer gebeurt: ‘De energie voor dit werk, je inspiratie en ideeën, die moet je vooral van buiten Den Haag halen. Dat doe je door bijvoorbeeld mensen in de zorg te spreken om te horen hoe het daar gaat. Of door een dienst mee te lopen met de politie om zelf te zien hoe dat is en wat er beter kan. Door op straat te zijn en naar mensen te luisteren. Tegelijkertijd is in Den Haag natuurlijk wel veel te bereiken. Maar de echte verandering ontstaat daar niet. Die komt vanuit de samenleving en die moeten wij organiseren. Ik geloof in het bouwen van coalities. Dat gaat niet om fractiefusies, maar bijvoorbeeld om samenwerking met de milieubeweging, de vakbeweging en mensen die strijden voor een eerlijk pensioen.’
Dat het politieke speelveld nu open ligt, betekent volgens Marijnissen niet dat het balletje nu automatisch de kant van de SP op komt rollen: ‘Het is geen vanzelfsprekendheid dat iedereen nu opeens aan de SP denkt. Veel mensen zijn ook cynisch geworden over de politiek. Maar wij hebben de alternatieven! Daar hebben we al jaren over nagedacht en dat moeten we aan mensen laten zien.’
Zo kan het ook
Sommige SP-plannen staan alleen nog op papier, maar zijn wel klaar voor uitvoering, andere zijn nu al in de praktijk gebracht en dienen als voorbeeld voor hoe het ook kan in Nederland. Marijnissen: ‘We hebben uitstekende alternatieven voor goede zorg dichtbij mensen. Kijk naar het zorgbuurthuis in Oss dat er door ons is gekomen. Of bijvoorbeeld naar het Huis van het Recht in Heerlen waar mensen op een laagdrempelige manier hun juridische hulp kunnen halen als ze vastlopen in veel te vaak bureaucratische systemen. In Limburg richten we dankzij de SP nu een provinciaal energiebedrijf op. Zodat we kunnen kiezen voor schone energie en een lagere energierekening. Dit zijn oplossingen voor de echte problemen van veel mensen en waarmee wij laten zien dat het mogelijk is met een grote SP.’
Het zijn initiatieven die passen binnen de grote lijn die Marijnissen in haar onlangs verschenen boek ‘De winst van eerlijk delen’ de noodzaak tot ‘radicale democratisering’ noemt. Volgens Marijnissen is dat ook de oplossing voor het gebrek aan vertrouwen in de politiek: ‘Met democratisering willen we ervoor zorgen dat mensen weer grip krijgen op hun leven, hun buurt en op hun werk. Zij zien nu politici die onmachtig zijn om problemen op te lossen. Gaat je ziekenhuis weg? Niks aan te doen, de zorgverzekeraar besluit! Daarnaast zijn die problemen onder dit kabinet alleen maar groter geworden. Er is niets opgelost. Sterker nog: er zijn alleen maar problemen bijgekomen. Het vertrouwen van mensen in de politiek is dus terecht laag. Wij moeten duidelijk maken dat meer zeggenschap voor mensen daar het antwoord is. Onze oplossing is niet de markt, onze oplossing is niet de overheid, onze oplossing zijn de mensen. Er is gelukkig ook nog veel vertrouwen in elkaar.’
In campagnestand
Marijnissen ziet nu al veel energie om zich heen: ‘Ik ben super trots op hoe het gaat met de partij. Iedere partijraad komt er weer minstens een nieuwe afdeling of werkgroep bij. Na de val van het kabinet kregen we er per dag meer dan honderd nieuwe leden bij en al maanden staan we op ledenwinst. De partij stond al in campagnestand richting het Prinsjesdagprotest op 17 september en organisatorisch gaat het goed. Dat maakt dat ik vol vertrouwen kan zeggen dat we echt klaar zijn voor de verkiezingen.’
Verhalen over hoe mensen in de buurten reageren op de huidige politieke situatie en de komende verkiezingen stromen dan ook al binnen: ‘Het is mooi om te zien dat veel afdelingen de laatste dagen op straat zijn om met mensen te praten over de val van het kabinet en hoe het nu verder moet met het land. Laten we dat vooral blijven doen. We kunnen het niet alleen met de fractie in Den Haag; we hebben nu iedere SP’er keihard nodig!’
Het doel voor de verkiezing op 22 november is volgens Marijnissen helder: ‘Er is ruimte voor nieuwe tijden. Een grote SP in het kabinet zou heel goed zijn voor Nederland. Van waakhond in de oppositie naar een waakhond in de regering. Het is de enige garantie dat er echt fundamenteel andere ideeën komen. Veel partijen wisselen wel van gezicht en dat trekt nu dan even de aandacht, maar dat betekent niet dat er nieuwe ideeën zijn. Het zijn natuurlijk gewoon dezelfde ideeën en dezelfde verkiezingsprogramma’s. Als je dat niet wilt, dan moet je op de SP stemmen. Ik heb zin om te gaan knallen!’