Interview met een Standing Rock-activist

In augustus 2016 bouwden de inheemse Sioux uit de VS een kamp aan de Missouri-rivier, om te voorkomen dat er een oliepijplijn onderdoor aangelegd zou worden. Een lek in deze Dakota Access Pipeline zou de belangrijkste waterbron van de stam in gevaar brengen. Volgens VN-verdragen moet de inheemse gemeenschap om toestemming gevraagd worden. Maar de ondernemer, Energy Transfer Partners (ETP), had de gemeenschap niks gevraagd.

Het was het begin van een beweging van duizenden actievoerders, met steun van milieuactivisten en beroemdheden uit de hele wereld. De hele winter zou Standing Rock stand houden, in sneeuw en vrieskou, in een steeds verder verhardende strijd met de politie en beveiligers van ETP. Meer dan 700 mensen werden opgepakt. Tientallen belandden in het ziekenhuis. De politie zette helikopters, waterkanonnen, traangas en rubberkogels in. Een betoger kreeg een hartaanval, een ander verloor haar arm door een schokgranaat, tientallen activisten werden geraakt door rubberkogels of ijskoude waterstralen die betogers al in de lucht zagen bevriezen.

Eind mei waren vier activisten van Standing Rock in Nederland tijdens hun Europese tour. We spraken met een van hen, Rachel Heaton.

Had je zelf gedacht dat Standing Rock zo groot zou worden?

‘Geen moment. Ik denk dat sociale media enorm aan de verspreiding van de bekendheid hebben bijgedragen. Het protest begon klein, als een lokaal conflict. Maar via sociale media keek de hele wereld mee.’

Standing Rock kwam symbool te staan voor zoveel vergelijkbare protesten in de wereld.

‘Klopt. Om te beginnen voorziet de Missouri-rivier 18 miljoen mensen van water. Het gaat dus om veel meer dan alleen ons water. Standing Rock werd symbool voor de strijd van klimaatactivisten die zich keren tegen de logica van de fossiele industrie, die het olie en gas uit steeds kwetsbaarder gebieden wil trekken op steeds vervuilender manieren, om de planeet nog verder op te warmen dan het kritische punt waar het nu al voorbij is.Standing Rock werd symbool voor de strijd van de inheemse Amerikanen, nazaten van een bijna uitgeroeid volk, weggedrukt in reservaten, veel vaker arm en werkloos dan de gemiddelde Amerikaan, en met drie keer zoveel kans om te komen door een politiekogel.

Standing Rock werd symbool voor de ongelijke verdeling van macht en geld. De financiering van de pijplijn, 3.7 miljard dollar, is een miljard meer dan het hele budget van het Bureau of Indian Affairs. Het vermogen van de CEO van Energy Transfer Partners, Kelcy Warren, is 4.2 miljard, volgens Forbes. In het Sioux-reservaat leeft 41 procent van de bewoners onder de armoedegrens. We hebben scholen, ziekenhuizen en goede woningen nodig, maar het duurste stuk infrastructuur in de buurt zou een olieleiding zijn, waarvan het volgens de inheemse gemeenschap niet de vraag is óf die ooit gaat lekken, maar wanneer.’

Wat voor vormen van strijd hebben jullie gebruikt?

‘In Seattle, waar ik vlakbij woon, ontdekten we dat de gemeente drie miljard dollar had staan bij Wells Fargo, een bank die investeert in de Dakota Access Pipeline. In een desinvesteringscampagne vroegen we dat geld weg te halen. Via diezelfde strategie is het project over de hele wereld investeerders verloren.’ (Zoals ook ABN Amro en ING in Nederland, red). Op mazaskatalks.org hebben we de hele financiering van de pijplijn in kaart gebracht.

Wat zeg je tegen mensen die het misschien wel met jullie eens zijn, maar zichzelf niet aan de frontlinie zien staan?

‘Ik ben zo iemand. Ik werk in het onderwijs, al 19 jaar. Standing Rock bestaat niet alleen uit de mensen in de actiekampen. Het zijn ook de kunstenaars, de vertellers, de dichters. Het is de logistiek, iedereen op de achtergrond, mensen die ons op sociale media delen. Iedereen is anders, met andere talenten. Wie die talenten in wil zetten voor ons, of voor al die groepen op de wereld waarin mensen hun rechten en die van de natuur verdedigen, steunt Standing Rock.’

De SP heeft samen met andere organisaties de Standing Rock Tour georganisseerd. Na Heerlen en Amsterdam zal op donderdag 1 juni een laatste bijeenkomst tussen 20:00-22:00 uur in Het Paleis in Groningen gehouden worden.