Vier vragen aan Jasper van Dijk over ontwikkelingen in Oekraïne

Vandaag sprak de Tweede Kamer met het kabinet over de gevolgen van de vliegramp met vlucht MH17. Vier vragen aan woordvoerder Jasper van Dijk over het terugbrengen van de slachtoffers naar Nederland, het verloop van het onderzoek naar de ramp en de houding van de SP ten opzichte van Oekraïne en Rusland.

Hoe kijk je terug op de ontwikkelingen van afgelopen week?

‘De SP heeft grote waardering voor de manier waarop de afgelopen week de lichamen van slachtoffers van vlucht MH17 naar Nederland konden terugkeren. De ceremonie en ook de dag van nationale rouw waren zeer indrukwekkend. De SP bedankt alle mensen die zich hebben ingezet voor de nabestaanden van de vliegramp.’

De missie en het onderzoek lijken in een impasse te zitten, hoe komt dat?

‘De situatie in het rampgebied is volstrekt ongewis en berichten over gevechten in de buurt van de rampplek blijven binnenkomen. Dat maakt het erg moeilijk voor de Nederlandse onderzoekers en marechaussees om naar de rampplek te gaan. Wij vinden het verstandig dat het kabinet afziet van massale inzet van militairen. Daarmee zouden we olie op het vuur kunnen gooien en onderdeel van het conflict in Oekraïne worden. Het is een moeilijke afweging: het liefst wil je de lichamen en bezittingen met alle middelen veiligstellen, maar we willen de onderzoekers niet in gevaar brengen. Het risico op nieuw geweld door een militaire missie is te groot.’

Doet Oekraïne genoeg om het onderzoek verder te helpen?

‘Er komt weinig terecht van het staakt-het-vuren dat Oekraïne heeft toegezegd. Ik heb het kabinet gevraagd of het mogelijk is dat het Oekraïense leger de aanwezigheid van internationale waarnemers aangrijpt om gebied te heroveren op de separatisten. We weten niet of dat zo is, maar het zou kunnen. Het is van groot belang dat de Nederlanders in alle rust hun werk kunnen doen. Dat kan alleen als een staakt-het-vuren wordt nageleefd. Als het geweld niet stopt moet ook de druk op de regering in Kiev worden opgevoerd, als het kan samen met andere Europese landen. Diezelfde druk moet worden uitgeoefend op de opstandelingen die de macht op de rampplek in handen hebben.’

Er is veel kritiek op Rusland. Deelt de SP die kritiek?

‘Rusland heeft het afgelopen half jaar het vuur in Oekraïne opgestookt. Rusland annexeerde de Krim en doet te weinig aan de-escalatie in het oosten van Oekraïne. Kritiek op die handelswijze is dan ook terecht. Daarom zijn we bijvoorbeeld voorstander van een Europees wapenembargo tegen Rusland, inclusief opschorting van de lopende wapenhandel vanuit Europa. Maar ook het westen valt het nodige te verwijten, bijvoorbeeld doordat Oekraïne het lidmaatschap van de NAVO wordt voorgehouden.’